ދާޚިލީ މިނިވަންކަމާއި ޚާރިޖީ މިނިވަންކަން

=ލިޔުނީ ފަތުޙުﷲ އަޙްމަދު(2018)=

އާދަމް އަލައިހިއްސަލާމާއި ހައްވާގެފާނު ޚަލްޤު ކުރެއްވާ، ސުވަރުގޭގެ ބަގީޗާގެތެރޭގައި ލެއްވުމަށްފަހު، އެ ދެކަނބަލުންނަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ވެސް ދެއްވި ނިޢުމަތަކީ މިނިވަކަންކަމުގެ ނިޢުމަތެވެ. ޚާއްޞަ ކުރެވިފައިވާ ވަކި ގަހެއް ފިޔަވައި، ސުވަރުގޭގެ ބަގީޗާތަކުން ހުރިހާ ގަހަކުން ފަރިއްކުޅުވުމުގެ މިނިވަންކަމެވެ. މިކަމުން ދަލީލުކޮށްދެނީ މިނިވަންކަމަކީ އިންސާނާގެ ޠަބީއަތާ ގުޅިފައިވާ ކަމެއް ކަމެވެ. އިލާހީ ހަޟްރަތުގައި ވެސް އިންސާނާއަށް މިނިވަންކަން ދެއްވާފައިވާ މިންވަރެވެ. އެހެންމެ، މިނިވަންކަމުގެ ޚުދޫދުތަކާއި އިންތަކެއް ކަނޑައެޅިފައިވާ ކަމެވެ. ހިތު ހުރިހާ ކަމެއް ކުރުމާއި ހިތު ހުރިހާ ގޮތަކަށް އުޅުމީ މިނިވަންކަމުގެ ތަރަހައެއް ނޫންކަމެވެ.

އެއް ނަޒަރަކުން ވިސްނާނަމަ މިނިވަންކަމުގެ ދެ ބަވާތެއް ހިމެނޭ ކަމަށް ދެންނެވިދާނެއެވެ. އެއީ، އިންސާނަކަށް ވީތީ ނުވަތަ މަޚްލޫގަށް ވީތީ ފަރުދީގޮތުން ލިބިގެންވާ 'ފަރުދީ މިންވަންކަން' އަދި ޖަމާއީ ފެންވަރުގައި ލިބިގެންވާ ޤައުމީ ނުވަތަ ދައުލީ ނޫންނަމަ އިސްތިޤްލާލީ މިނިވަންކަމެވެ. ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ލިބިގެންވާ މިނިވަންކަމުގެ ތެރެއިން އުފަންވެގެން އަންނަ ދެ ބާވަތުގެ މިނިވަންކަމަކީ، އެތެރޭގެ މިނިވަންކަން ނުވަތަ ދާޚިލީ މިނިވަންކަމާއި، ޤައުމުން ބޭރާ ގުޅުންހުރި، ޚާރިޖީ މިނިވަންކަމެވެ.

ޤައުމެއް ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި މިނިވަންކަންމަތީ ދަތުރުކުރަމުންދާ ހިނދު ދާޚިލީ ގޮތުންނާއި ޚާރިޖީ ގޮތުން މިނިވަން މުސްތަޤިއްލު ބައެއްގެ ގޮތުގައި ތިބެ ކުރިއަށް ދިޔުމަކީ މިފަދަ ޒަމާނެއްގައި ވަރަށް އުނދަގޫ، ދަތި ކަމެކެވެ. އެކާވީސް ވަނަ ޤަރުނަށް ހޭލެވުނު އިރު، ދުނިޔެ މިވަނީ ބަވަނަވަންތަކަމުން ދަލުގައި ޖެހި ބެދިފައެވެ. ބާރުވެރިން އަބަދުވެސް މަސައްކަތް ކުރަމުންދަނީ ބާރުވެރީންގެ މަވެތިވަންތަކަން ކުރިއަރުވާ ކުދި ޤައުމުތައް ބާރުވެރިންގެ މަވެތިކަމުގެ ދަށުގައި ބޭއްތިއްބުމަށެވެ. ވަކީން ޚާއްޞަކޮށް އިސްލާމީ އުޞޫލުތަކަށް ތަބާވާ އިސްލާމީ ކުދި ޤައުމުތަކަށް ބާރުވެރި ޤައުމުތަކުންނާއި ޖަމިއްޔާ ޖަމާއަތްތަކުން ކެނޑިނޭޅި މަސައްކަތް ކުރަމުންދަނީ އެމީހުންގެ ހަންފެތުރުމަށެވެ. އިންސާނީ ޙައްޤުތަކާއި ޑިމޮކްރަސީގެ ތޮފި އަޅައިގެން އެކުވެރިން ކަމުގައި ތިބެގެންނެވެ. އިސްލާމީ އުޞޫލުތައް ޤާއިމުކުރުމަށް ދެކޮޅު ހަދާ އިސްލާމީ އަޤީދާތައް ފުނޑުފުނޑުކޮށްލުމަށް ރާވާގެން ހިންގާ ނޭއްގާނީ ޢަމަލުތަކުން ފޮރުވައިގެންނެވެ. މިކަން ކުރަމުންދަނީ ޚާރިޖީ ގުޅުންތަކުން ލިބިދީފައިވާ ބާރުވެރިކަމާއި މުއާހަދާތަކުން ލިބިފައިވާ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިވަލުގައި ތިބެގެންނެވެ. މިއީ މިފަދަ ދަނޑިވަޅެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނަން ޖެހޭ ހައްސާސީ މައްސަލައެކެވެ. ޤައުމުގެ ދާޚިލީ ކަންކަމާއި ޤައުމުގެ އެތެރޭގެ ހަމަނުޖެހުމާއި އެތެރޭގައި ހުރި ކުދިކުދި ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަކަށް ބޭރުގެ ފަރާތްތަކަށް އަތްބޭނިގެން ނުވާނެއެވެ. ދިވެހިންނީ މިނިވަން ބަޔަކަށް ވީތީ، ދިވެހިންގެ މިނިވަން ކަމުގެ ރަމުޒު ފަޒާގެ ތެރޭގައި ވިހުރޭތީ ދިވެހިންނަށް ދިވެހީންގެ މައްސަލަތަކުގައި ފައިސަލާ ކުރެވޭނެ މަގުތައް ދިވެހިންނަށް ހޯދޭންވާނެއެވެ.

ދިވެހި ޤައުމު އަޅުވެތި ކަމުގެ ހިތިކަން ތަހައްމުކުރި ކޮންމެ ފަހަރަކު އެކަން ކުރުމުގެ މުގުލުގައި ތިބީ ޤައުމަށް ޣައްދާރުވި، ދިވެހި ޤައުމަށް އުފަންވެ ބޮޑުވި ދިވެހީންނެވެ. ހޮޅީންނާއި މަލާބާރީން ރާއްޖެ ގެނައުމަށް އޭރުވެސް މަސައްކަތްކުރީ ހަމަ ދިވެހީންނެވެ. ދައުލަތުގެ ތެރެއިން އުފަންވި ވެރިކަމުގެ ޚާންދާންތަކުގެ އާއިލީ މެންބަރުންނެވެ. ކަނޑުގެ ބާޒު ނުވަތަ ފުށެތިކާލުންނާއި އިނގިރޭސީންނަށް މި ޤައުމަށް އަތްގަދަ ކުރެވުނީ ވެސް މައް ދިވެހީންގެ ސަބަބުންނެވެ. ނޮވެންބަރު 3ގެ ހާދިސާގައި ވެސް ކަންހިނގީ މި މަގުންނެވެ. ވެރިކަމާ ހެދި އުފެދުނު ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތަކާއި މަވެތިކަމަށް ފުރުޞަތު ހަނިވުނުމުން އުފަންވި ނުތަނަވަސް ކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ދާޚިލީ ގޮތުން ހައްލުކުރެވެން ހުރި އެތައްކަމަކަށް ހައްލުހޯދުމަށް ބޭރުގެ ފަރާތްތަކަށް ނާށި ދިއްކުރުމުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުންނެވެ. އެއީ އެ ޒަމާނެވެ. ދިވެހިންގެ ފިކުރާ ޚިޔާލުތައް ދުނިޔެއަށް ނުހުޅުވި، ތަހުޒީބުގެ ކުލަވަރު ނެތްކަމަށް ބުނެވުނު ޒަމާނެވެ.

އެކާވީސް ވަނަ ޤަރުނުގެ ފުރަތަމަ ސައްތަ ގުނާއިރު، ހާލަތު މިވަނީ ބަދަލުވެފައެވެ. ޢިލްމީ ކުރިބޯށިތައް ޤައުމުގައި އިތުރު ވެއްޖެއެވެ. ޢިލްމީ ސިކުނޑިތައް ގިނަވެއްޖެއެވެ. ތަނަވަސްކަމާއި ފަހިކަން ލިބިއްޖެއެވެ. އުސްތާދުންނާއި ޢާލިމުންނާއި މުފައްކިރުންނާއި އުދަބާއުނާއި ގުނާ އަދަދު ކުރަން ދަތިވެއްޖެއެވެ. ނަމަވެސް، ބަދަލުނުވާ ޙަޤީޤަތަކީ މިއީއެވެ. ވެރިކަމުގެ ފަސާދައިގެ ހުޅުގަނޑެވެ. ދާޚިލީ ކަންކަން ހައްލުކުރުމަށް ދަޢުވަތު ދެވޭ ދެވުންތަކެވެ. ޚާރިޖީ ގުޅުންތަކުގެ ނުފޫޒުން ދާޚިލީ ހަމަ ޖެހުމާއި މިނިވަންކަމަށް ލޮޅުން އަރާއެރުމެވެ. ދިވެހިންގެ މިނިވަކަމާއި އިސްތިޤްލާލަށް ކަށިތައް ހެރޭ މިންވަރެވެ.

މިފަދަ ދުވަހެއްގައި ދިވެހިން ވިސްނަންވީ ޙަޤީޤީ މިނިވަންކަމަކީ ކުލަބޮކި ދިއްލައިގެން ނާޗަރަނގީގެ މެހެފިލްތައް ބޭއްވުމަށް ހުއްދަ އޮތުމެއް ނޫންކަމެވެ. ދެ ބުޅާ ހޭރިގަންނަ ކޮންމެ ފަހަރަކު އެ ސޮރުމެން މަސަލަސް ކުރުވަން ސާރިދޯޅަށް ފުރުޞަތު އޮތުމެއް ނޫންކަމެވެ. ޙައްޤުތަކުގެ ބޯޑު އަޅުވައިގެން ދީނަށް ފުރައްސާރަކުރުން ނޫންކަމެވެ. މިނިވަންކަންމަތީ ދަތުރުކުރަން އޮންނަ މަގަކީ ހަނި މަގެއްކަމެވެ. އެމަގުން ދަތުރުކުރާއިރު، އޮޔާއި ވަޔާ ދެކޮޅަށް ބަނޑަށް ދަމައިލައިފައި މަތިން ބޯ ކަޅުވިލާތައް ފެންނާނެކަމެވެ. ވިދުންކަނީގެ އަސަރާއި ހޮނުއެޅުމުގެ އަޑުތައް އިވޭނެއެވެ. މިފަދަ ދަތުރުތަކުގައި މީސްމަދު، ބިންކުޑަ، ބަލިކަށި، ފަގީރު ނިކަމެތި ޤައުމުތަކަށް ކުރާ އަސަރު ބޮޑުވާނެކަމެވެ. ޖެހުނު ކޮންމެ ދިމާލަކުން ކަނޑަށް ފޫގޮސްފައިވާ ޤައުމެއްގައި އެތެރޭގެ ހޮއެ އިތުރުވާނެކަމެވެ. މިކަން ހައްލު ކުރެވޭނީ އަމިއްލަވަންތަ ޚާރިޖީ އަދި ދާޚިލީ ސިޔާސަތުތައް ގެންގުޅިގެން ކަމެވެ. ބަރޯސާނުވާ، ފަސޭހައިން ދީލައި ނުލެވޭނެހެން، އެންމެން ހިއްސާވާ ޤައުމީ އުޞޫލުތަކެއް ޤާއިމުކުރެވިގެންނެވެ. އެހެންނޫނީ އަނެއްކާވެސް އަމިއްލަ ހިތާ މި ސުވާލުތައް ކޮށްލާށެވެ.